Slimme openbare verlichting is onderhoudsvriendelijk, goedkoper, kan communiceren met de beheerder én is bovenal duurzaam. De wijk Ecolonia in Alphen aan den Rijn heeft een primeur. Vanaf mei 2015 is het de eerste woonwijk in Nederland waar slimme lantarenpalen op gelijkspanning branden.
Dat juist de wijk Ecolonia als eerste aan de slag gaat met deze nieuwe generatie openbare verlichting (Smart OVL), is niet vreemd. Zoals de naam al suggereert, is deze jaren negentig wijk gebouwd met veel aandacht voor ecologie en duurzaamheid. Energiezuinige straatverlichting past daarin prima. CityTec, per 1 januari 2015 onderdeel van Eneco Zakelijk, voert het project uit. ‘Het moet voor ons duurzaam en zuinig, maar vooral veilig zijn’, benadrukt Miechel de Lange, gemeentelijk beheerder openbare verlichting en installaties.
Wat maakt deze straatverlichting nu zo anders?
‘Dat is een technisch verhaal’, begint Miechiel. ‘Veel apparatuur in onze huizen en kantoren, draait op gelijkstroom. Maar uit het ons stopcontact komt wisselstroom. Een ingebouwde omvormer maakt daar weer gelijkstroom van. Bij dat proces gaat energie verloren. Ook duurzaam opgewekte energie is gelijkstroom. Als je de stappen van omvormen er uit haalt, voorkom je dus energieverlies. Daarnaast kun je voor gelijkstroom veel dunnere kabels gebruiken, zijn er minder schakelkasten nodig, brandt LED-verlichting er prima op en kun je via gelijkstroomkabels ook communiceren met bijvoorbeeld onze lichtmasten. Het netwerk wordt in een ring aangelegd. Dat levert voordelen op in de toekomst. Mocht dan ergens – bijvoorbeeld door graafwerkzaamheden – een kabel kapot gaan, dan blijft de spanning aan beide kanten behouden. CityTec is in Nederland de enige partij die deze nieuwe techniek toepast bij openbare verlichting.’
Is een zuinige lantaarnpaal ook echt slim?
‘Ik vind van wel. En het wordt wellicht nog veel slimmer. We kunnen aan deze installatie een managementsysteem koppelen waarmee we de installatie actief beheren en we licht op maat kunnen leveren. Lichtmasten worden bijvoorbeeld ingeschakeld aan de hand van lichtsensoren. De openbare verlichting is gedimd en gaat pas feller branden als een bewegingssensor een voertuig of persoon signaleert. Dit passen we nog niet direct toe, maar is wel mogelijk. We kijken overigens ook of we in de toekomst duurzaam opgewekte energie van zonnepanelen in de wijk voor de verlichting kunnen gebruiken. Al met al een vernieuwend project voor ons als gemeente, voor CityTec en natuurlijk ook voor de bewoners van Ecolonia.’
Maar waarom heeft nog niet iedere gemeente smart OV?
Miechel: ‘Iedereen kijkt elkaar aan en wacht op ervaringen van anderen. Het moet immers ook veilig zijn. Dat was ook onze prioriteit. Wat gebeurt er bijvoorbeeld bij korstsluiting of een blikseminslag? Die risico’s zijn goed in kaart gebracht. Wij zetten nu de eerste stap en verwachten dat veel gemeenten zullen volgen na de eerste successen. En dat die successen er komen, daarvan zijn we wel overtuigd.’
Waarom koos Alphen aan den Rijn voor CityTec?
‘Dat is eenvoudig, CityTec is de enige partij in Nederland die openbare verlichting op gelijkspanning levert. Zij zijn écht de specialisten. Omdat het project nog in uitvoering is, kunnen we nog niets zeggen over de werking van deze Smart OVL. Maar wel over de samenwerking met CityTec. Die is zeer goed. In de aanloop van het project zijn we zorgvuldig geïnformeerd. Dat schept ook vertrouwen in het eindresultaat.’
